Chyba każdy z nas słyszał choć raz "Molly Maguires" w wykonaniu Mechaników Shanty (jako "Molly Maquires"), historię o dzielnym żaglowcu, przez wiele lat stawiającym czoła wiatrom i falom. A jeśli ktoś już słyszał, to z pewnością na pytanie "Molly Maquires? A cóż to takiego?" odpowie z przekonaniem "Żaglowiec taki, wiesz, w dodatku płci żeńskiej". I na ogół każdy sądzić będzie, że taki statek istniał naprawdę. Tym bardziej, że utwór z tekstem autorstwa Henryka Czekały (Szkota) i wykonywany przez Mechaników posiada melodię, zapożyczoną z utworu o niemal identycznym tytule, co może sugerować po prostu tłumaczenie tekstu oryginalnego na polski, a więc i "zaprezentowanie autentycznej historii pewnego statku" w wersji rodzimej. I tak utwór ten funkcjonuje w naszym kraju jako rasowa piosenka żeglarska, z korzeniami w folku irlandzkim - a więc "zapewne od początku związana z morzem i żaglami".
Tymczasem historyczna prawda wyglada zgoła inaczej...
Tekst w polskiej wersji znajdziecie TUTAJ, a tekst w oryginale - poniżej:
Make way for the Molly Maguires
They're drinkers, they're liars, but they're men
Make way for the Molly Maguires
You'll never see the likes of them again
Down the mines no sunlight shines
Those pits they're black as hell
In modest style they do their time
It's Paddy's prison cell
And they curse the day they travelled far
And drown their tears with a jar
Make way for the Molly Maguires
They're drinkers, they're liars, but they're men
Make way for the Molly Maguires
You'll never see the likes of them again
Backs will break and the muscles ache
Down there there's four times to three
Of fields afar of a womans arm
Just dig that bloody seam
Though they drain their bodies and their brow
Who dare to push them around.
W wolnym tłumaczeniu mówi się w tym utworze o ludziach Molly Maguire, zamkniętych w więzieniu, o ludziach będących górnikami pracującymi w kiepskich warunkach w kopalni, zniszczonych latami cieżkiej harówki, o ludziach często na bakier z prawem, ale mimo to zachowujących swoją godność i honor.
"Zróbcie drogę dla ludzi Molly Maguire! Są pijakami, kłamcami, ale to (prawdziwi) mężczyźni. Zróbcie drogę dla ludzi Molly Maguire! Już nigdy nie zobaczycie takich jak oni! " - brzmi refren. Kim byli ludzie Molly Maguire? Kim była Molly Maguire?
Jeśli chodzi o ludzi Molly Maguire (w oryginale: the Molly Maguires lub też w skrócie: the Molly`s) - była to zorganizowana grupa, skupiająca irlandzkich górników, pracujących w Stanach Zjednoczonych - walcząca różnymi metodami z właścicielami kopalni głównie o lepsze płace i warunki pracy. Jeśli chodzi natomiast o samą Molly Maguire - to niektórzy uważają, że była to wdowa po jednym z górników, którzy zginęli w kopalni. Wdowa ta miała dać początek stowarzyszeniu, niechętnemu bogatym właścicielom kopalni i obwiniającemu ich za biedę i śmiertelne wypadki w szybach kopalnianych, z powodu niedostatecznego zapewnienia bezpieczeństwa górnikom podczas ich pracy. Jednak najpowszechniejsze i najbliższe prawdy jest zdanie, że jest to postać zupełnie fikcyjna, będąca pewną apoteozą irlandzkich kobiet, rodzin - które niejednokrotnie traciły swych mężów, ojców i braci w kopalniach. Nikt więc tak dobrze jak owa "przeciętna irlandzka kobieta" nie nadawał się na swoistą patronkę zrzeszenia.
Prawdziwa historia
Cela nr 17 była ciemną i brudną norą na dalekim końcu starego więzienia Carbon County, była piekielnym miejscem, gdzie nawet promienie światła słonecznego były momentalnie wciskane w ziemię, gdy niebacznie wpadały do środka przez ciężkie żelazne kraty starych drzwi celi. Nawet teraz, po blisko 130 latach, wciąż pachniało tutaj mokrymi kamieniami i nieszczęściem. To było miejsce, gdzie tylko karaluchy i szczury mogły czuć się komfortowo.
Karaluchy, szczury... Lub irlandzcy górnicy. Jednym z nich był Alex Campbell.
Ten przystojny mężczyzna o przenikliwym spojrzeniu, ze zgiętym karkiem, pochylonym pod ciężarem wielu lat wyczerpującej pracy w górniczych szybach, posiadał niewątpliwy autorytet wśród swoich towarzyszy-górników. Posiadał cechy, które sprawiały, że górnicy postrzegali go jako bohatera. Te same cechy jednak – dla ludzi, którzy budowali kopalnie i autostrady, dla wszystkich właściwie poza górnikami, którzy traktowali go z uwielbieniem wręcz – te cechy właśnie czyniły Campbella i ludzi jemu podobnych bardzo niebezpiecznymi osobnikami, wzbudzającymi niepokój u właścicieli kopalni.
Ludzie tacy jak Campbell, John "Black Jack" Kehoe, Michael Doyle, John "Yellow Jack" Donahue, Edward Kelly i wielu, wielu innych – byli jednak więcej niż "normalnie" niebezpieczni. Byli mordercami, terrorystami i agitatorami. Byli członkami tajnego stowarzyszenia, ktorzy w oczach klasy uprzywilejowanej i jej popleczników – nie chcieli niczego innego niż destrukcji społecznego porządku. Byli ludźmi, którzy z łatwością przysporzyli sobie potężnych wrogów, do których zaliczali się kopalniani bossowie, wynajmowani przez nich umundurowaniu strażnicy (mający za zadanie kontrolować pracowników w kopalniach), media, które popierały każde słowo właścicieli kopalni, nawet kościół katolicki, który teoretycznie powinien być ponad tym konfliktem, w który wmieszani byli katolicy – irlandzcy górnicy.
Dla potężnych ludzi, posiadających prestiż społeczny, Campbell i jego banda byli po prostu jeszcze jednymi szczurami, karaluchami przeznaczonymi do eksterminacji. Byli "ludźmi Molly Maguire" (the Molly Maguires).
Campbell i Donahue, Doyle i Kelly – od wielu już dni mogli nasłuchiwać, jak na przywięziennym dziedzińcu cieśle dyskutowali i pracowali nad konstrukcją szubienicy, pozwalającą powiesić czterech ludzi naraz, a która została zaprojektowana ponoć na podstawie ponurej ryciny ze stronic apokryfu biblijnego.
Cała czwórka została oskarżona o "mollymaguire`yzm" oraz morderstwo. Wyrok skazujący opierał się prawie wyłącznie na zeznaniach jednego detektywa z firmy Pinkletona, człowieka, ktory dekadę później zostałby z pewnością zdyskredytowany jako świadek, a podpisany został ów wyrok przez prokuratora, specjalnie wyznaczonego do tej sprawy, który okazał się być w tym czasie także perzesem jednej z największych kompanii transportowo-węglowych w Stanach Zjednoczonych. Na podstawie takiego oto wyroku o dość wątpliwym stopniu sprawiedliwości, czwórka mężczyzn miała zawisnąć na szubienicy.
Był to poranek 21 lipca 1877 roku. Każdy cal starego dziedzińca był wypełniony żądną przedstawienia publicznością, która przyszła specjalnie po to, by zobaczyć "...jak Campbell i jego ludzie maszerują wprost do piekła!" - jak pisano we wszystkich raportachi artykułach prasowych w owym czasie i także później. Wg wszystkich źródeł, czterej mężczyźni zachowywali się podczas przygotowań do egzekucji z niebywałą godnością. Nie panikowali, nie narzekali, nie klęli, nie błagali o litość. Być może wiedzieli aż za dobrze, że nie ma sensu prosić o ułaskawienie tych samych ludzi, którzy osobiście skazali ich na śmierć.
Kiedy straże w towarzystwie księdza weszły do celi nr 17, by zabrać Alexandra Campbella na szafot, ten charyzmatyczny górnik zatrzymał się na chwilę przy drzwiach i wziął w garść trochę pyłu zalegającego na podłodze celi. Odwrócił się do straży i, jak podają przekazy pisane, rzekł tylko jedno: "Jestem niewinny. Niech to będzie moim zeznaniem." Mówiąc to przyłożył rozwartą dłoń do ściany celi, zostawiając na niej znak, który przypomina o tej historii do dziś dnia.
I kiedy cała czwórka była prowadzona z więzienia, przez dziedziniec, w kierunku szubienic - ludzie rozstępowali się przed nimi w niemal całkowitym milczeniu, niektórzy z bojaźnią, niektórzy z szacunkiem - szepcząc do siebie: "Zróbcie im drogę! Dajcie im przejść spokojnie! To ludzie Molly Maguire...".
Tak głosi legenda...
Tłumaczenie na podstawie fragmentu: "The mark of the Molly Maguires" (autor: Seamus McGraw)
Pozostałe przetłumaczone fragmenty tego artykułu będą udostępnione tutaj dla Was już wkrótce w formie linków, jako, że bezpośrednio nie dotyczą one już "branży szantowej" :-)
Zainteresowanych odsyłam również do filmu "The Molly Maguires" z 1970 roku, w którym rolę Jacka Kehoe zagrał Sean Connery. Informacje o tym filmie znajdziecie m.in. na stronach www.imdb.com.
 Joanna Krakowiecka (Jayin) (Naczelna Służba ds. Aktualności, Koncertów, Śpiewnika i Całej Reszty), 31.12.2006 r.
|
